Lịch Sử Áo Thun: Nguồn Gốc & Hành Trình Đi Đến Biểu Tượng Thời Trang

Bạn có bao giờ thắc mắc chiếc áo thun quen thuộc mình mặc hằng ngày có nguồn gốc từ đâu? Từng là đồ lót của giới lao động, áo thun đã trải qua một hành trình lịch sử đầy biến đổi – từ chiến trường, màn ảnh cho đến sàn diễn – và trở thành biểu tượng thời trang toàn cầu. Cùng Coolmate khám phá lịch sử áo thun và lý do vì sao item này lại được yêu thích đến vậy nhé!

Nguồn gốc của áo thun: Khi sự tiện dụng lên ngôi

Từ đồ lót tiện dụng đến "Union Suit" thế kỷ 19

Để hiểu về nguồn gốc áo thun, chúng ta cần quay ngược về cuối thế kỷ 19. Khi này, nam giới phương Tây thường mặc bộ đồ lót liền thân gọi là "union suit" làm từ vải flannel để giữ ấm. Tuy nhiên, bộ đồ này khá bất tiện, đặc biệt trong môi trường nóng bức của các nhà máy và hầm mỏ.

Vì vậy, "union suit" được cải tiến thành áo và quần riêng biệt, với phần áo ban đầu làm từ len hoặc flannel, sau đó chuyển sang cotton thoáng mát. Đây chính là những hình hài sơ khai của áo thun hiện đại, đánh dấu bước khởi đầu trong lịch sử áo thun như một món đồ lót tiện dụng.

Bộ "union suit" thế kỷ 19 - Nguồn gốc sơ khai của áo thun

"T-Shirt" ra đời - Cái tên nói lên tất cả

Vậy cái tên "T-shirt" (hay áo thun, áo phông ở Việt Nam) bắt nguồn từ đâu? Rất đơn giản, nó xuất phát từ chính hình dáng chữ T đặc trưng của chiếc áo khi được trải phẳng ra: thân áo thẳng và hai tay áo ngắn tạo thành một hình chữ T.

Tóm lại, áo T-shirt là loại áo mặc chui đầu, thường có tay ngắn, cổ tròn (hoặc các biến thể khác), được may bằng vải dệt kim co giãn và có hình dáng cơ bản giống chữ T. 

Chính cấu trúc đơn giản và chất liệu thoải mái này đã đặt nền móng cho sự phổ biến của nó sau này.

Hình dáng chữ T của áo thun - Điểm khác biệt với áo sơ mi

Điểm khác biệt chính giữa áo thun và áo sơ mi là chất liệu: áo thun được làm từ vải dệt kim (knit fabric), co giãn tốt nhờ các vòng sợi lồng vào nhau, trong khi áo sơ mi làm từ vải dệt thoi (woven fabric) ít co giãn hơn. Thêm vào đó, áo thun không có cúc cài dọc thân như áo sơ mi truyền thống.

Áo thun và quân đội: Bước ngoặt quan trọng trong lịch sử áo thun

Trở thành quân phục chính thức trong Thế chiến

Một bước ngoặt lớn trong lịch sử phát triển của áo thun diễn ra vào năm 1913. Hải quân Hoa Kỳ (U.S. Navy) đã chính thức đưa chiếc áo lót cotton màu trắng, cổ tròn, tay ngắn vào danh sách đồng phục tiêu chuẩn cho các thủy thủ.

Lý do rất thực tế: chiếc áo này cực kỳ thoải mái, thấm hút mồ hôi tốt, dễ giặt sạch và khô nhanh – những yếu tố lý tưởng khi làm việc trên boong tàu nóng bức hay trong không gian chật hẹp của tàu ngầm. Nó cũng giúp giữ vệ sinh cho bộ đồng phục bên ngoài.

Áo thun trong quân đội Hoa Kỳ - Bước ngoặt quan trọng trong lịch sử áo thun

Trong cả hai cuộc Thế chiến I và II, việc sử dụng áo thun làm lớp lót bên trong đã lan rộng sang các lực lượng quân đội khác. Hình ảnh những người lính mặc áo thun trở nên quen thuộc, không chỉ trong quân ngũ mà còn trong mắt công chúng.

Từ quân ngũ ra đời thường

Sau khi Thế chiến II kết thúc, hàng triệu cựu chiến binh mang theo thói quen mặc áo thun từ chiến trường trở về quê hương. Thay vì chỉ xem nó là đồ lót hay quân phục, họ bắt đầu mặc nó như một loại trang phục hàng ngày, kết hợp đơn giản với quần tây hoặc quần jeans.

Chính hành động này đã vô tình góp phần "bình thường hóa" hình ảnh chiếc áo thun trong mắt xã hội, một cột mốc đáng nhớ trong lịch sử của áo thun.Nó không còn bị giới hạn trong vai trò đồ lót hay đồng phục quân đội nữa, mà dần được chấp nhận như một món quần áo mặc ngoài thoải mái, tiện dụng.

Đây chính là tiền đề quan trọng cho sự bùng nổ của áo thun trong văn hóa đại chúng những năm sau đó.

Áo thun trở thành trang phục đời thường sau Thế chiến II

Áo thun bùng nổ trong văn hóa đại chúng: Từ màn bạc đến đường phố

Cú hích từ màn bạc Hollywood

Nếu quân đội giúp "bình thường hóa" áo thun, thì chính điện ảnh Hollywood đã đưa nó lên tầm biểu tượng. Thập niên 1950 chứng kiến sự lên ngôi của hai huyền thoại màn bạc: Marlon Brando và James Dean.

Hình ảnh Marlon Brando trong "A Streetcar Named Desire" (1951) và James Dean trong "Rebel Without a Cause" (1955) đã khiến chiếc áo thun trắng trở thành item thời trang không thể thiếu, đại diện cho phong cách sống phóng khoáng và đầy cuốn hút.

Marlon Brando và James Dean đã biến áo thun trở thành biểu tượng văn hóa

Biểu tượng của tự do và phá cách

Sự lên ngôi của áo thun không chỉ dừng lại ở màn bạc. Nó còn phản ánh một sự thay đổi lớn trong quan niệm về thời trang và xã hội. Chiếc áo thun đại diện cho sự tự do, thoải mái, thoát khỏi những bộ trang phục gò bó, cứng nhắc của thời đại trước.

Mặc áo thun trở thành cách để giới trẻ thể hiện cá tính, sự khác biệt và tinh thần nổi loạn ngầm chống lại các quy tắc xã hội bảo thủ. Nó trở thành biểu tượng của một thế hệ khao khát sự phóng khoáng, đơn giản và gần gũi.

Áo thun thập niên 1950s - 1960s với phong cách tự do, nổi loạn của giới trẻ

"Tấm canvas" cho thông điệp và nghệ thuật

Đến thập niên 1960, sự phát triển của công nghệ in ấn, đặc biệt là mực Plastisol, đã biến áo thun thành "tấm canvas" di động để mọi người thể hiện cá tính và quan điểm.

Áo thun in slogan trở thành công cụ mạnh mẽ trong các phong trào phản chiến và đấu tranh xã hội, trong khi giới trẻ mặc áo in hình các ban nhạc rock-n-roll yêu thích. 

Áo thun in slogan trở thành công cụ truyền tải thông điệp

Các thương hiệu cũng bắt đầu in logo lên áo như một hình thức quảng cáo hiệu quả. Nghệ thuật tie-dye cũng bùng nổ, mang đến những chiếc áo đầy màu sắc, độc đáo.

Áo thun giờ đây không chỉ là trang phục, mà còn là công cụ để truyền tải thông điệp và khẳng định bản sắc cá nhân.

Sự phát triển của áo thun hiện đại

Chất liệu áo thun: Từ cotton kinh điển đến công nghệ vải mới

Ngày nay, áo thun được làm từ rất nhiều loại chất liệu khác nhau, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người mặc:

• Cotton: Vẫn là "vua" của các loại vải may áo thun nhờ sự mềm mại, thoáng mát và thấm hút mồ hôi tốt. Đặc biệt, các loại cotton cải tiến như Cotton Compact của Coolmate còn hạn chế xù lông, bền màu hơn, mang lại cảm giác thoải mái tối đa.

• Polyester: Bền, ít nhăn, giữ form tốt, thường dùng trong áo thể thao hoặc pha với cotton.

• Vải pha (Blends): Như TC (cotton + polyester), CVC (cotton nhiều hơn polyester) giúp cân bằng ưu điểm của các loại sợi.

• Chất liệu mới: Modal (gỗ sồi), Bamboo (tre)... mang lại cảm giác mềm mượt, thân thiện môi trường và đang ngày càng được ưa chuộng.

Các loại vải làm áo thun - Từ cotton truyền thống đến chất liệu mới như modal

In ấn áo thun: Công nghệ in ấn sáng tạo không giới hạn

Công nghệ in ấn áo thun cũng đã tiến những bước dài. Từ in lụa (screen printing) truyền thống, giờ đây chúng ta có in kỹ thuật số trực tiếp (DTG - Direct to Garment), in chuyển nhiệt...

Những công nghệ này cho phép in ấn hình ảnh graphic phức tạp, đa dạng màu sắc, thậm chí in ảnh chụp lên áo một cách sắc nét, mở ra không gian sáng tạo vô hạn, giúp mọi người dễ dàng thể hiện cá tính qua những chiếc áo thun độc đáo, thậm chí là tự thiết kế.

So sánh in lụa và in kỹ thuật số DTG trong in áo thun

Các kiểu dáng áo thun: Muôn hình vạn trạng

Nhận diện các kiểu cổ và phom dáng phổ biến

Áo thun (áo phông) ngày nay có vô vàn kiểu dáng. Dưới đây là những kiểu cơ bản nhất mà bạn nên biết:

• Kiểu cổ:

• Cổ tròn (Crew Neck): Kinh điển, phổ biến nhất.

• Cổ tim (V-Neck) / Cổ chữ V: Tạo cảm giác thanh thoát hơn.

• Cổ trụ / Polo: Có cổ bẻ và hàng cúc ngắn, lịch sự hơn.

• Cổ Henley: Cổ tròn có hàng cúc ngắn phía dưới.

• Kiểu tay:

• Tay ngắn (Short Sleeve): Cơ bản.

• Tay dài (Long Sleeve): Cho mùa lạnh hoặc chống nắng.

• Tay Raglan: Đường nối tay áo chạy chéo từ cổ xuống nách, thường thấy ở áo thể thao.

• Form dáng (Fit):

• Regular Fit: Dáng suông vừa phải.

• Slim Fit: Dáng ôm gọn gàng.

• Oversize: Dáng rộng rãi, thùng thình.

Các kiểu cổ áo thun và phom dáng phổ biến

Áo thun Cotton 220gsm Regular Disney Stitch Fun In The Sun

249.000đ

Mua 2 được giảm thêm 10%

Thời gian xử lý đơn hàng từ 1-2 ngày

Mua ngay

Áo thun nam Cotton Compact

-12% 259.000đ 229.000đ

Mua ngay

Chọn áo thun cho mọi hoạt động

Với sự đa dạng về kiểu dáng và chất liệu, bạn hoàn toàn có thể chọn áo thun cho mọi dịp:

• Đi chơi, dạo phố: Ưu tiên áo thun basic trơn màu hoặc áo in graphic cá tính, chất liệu thoải mái như cotton.

• Đi làm (môi trường năng động): Áo polo hoặc áo thun basic trơn màu (trắng, đen, xám, navy) kết hợp cùng quần chinos/kaki và có thể khoác thêm blazer.

• Chơi thể thao: Chọn áo thun thể thao chuyên dụng với chất liệu thấm hút tốt, nhanh khô như dòng ProMax-S1 của Coolmate để luôn thoải mái vận động. Tính tiện lợi và hiệu suất là ưu tiên hàng đầu.

Áo thun có thể đồng hành cùng bạn trong mọi hoạt động

Update "trend" áo thun hot không thể bỏ lỡ

Xu hướng thời trang nam luôn thay đổi, và áo thun cũng không ngoại lệ. Dưới đây là vài xu hướng đang được các bạn trẻ yêu thích hiện nay:

• Form Oversize: Vẫn giữ vững độ hot, mang lại vẻ ngoài phóng khoáng, thoải mái và dễ dàng che khuyết điểm.

• Áo thun Basic (Minimalism): Sự lên ngôi của phong cách tối giản, những chiếc áo trơn màu, chất lượng tốt, dễ phối đồ luôn được ưa chuộng.

• Áo in Graphic độc đáo: Những hình in lạ mắt, thông điệp ý nghĩa hoặc mang tính nghệ thuật giúp thể hiện cá tính riêng.

• Màu sắc trung tính/Pastel: Bên cạnh các màu cơ bản, những gam màu như be, xanh mint, hồng phấn... mang lại sự mới mẻ, nhẹ nhàng.

• Thời trang bền vững: Xu hướng sử dụng chất liệu thân thiện môi trường, tái chế ngày càng được quan tâm.

Xu hướng thời trang hiện đại với các mẫu áo thun oversize, graphic, màu pastel

T-shirt thể thao nam FlexLine Active

199.000đ

Mua ngay

Áo thun Cotton 220gsm Regular Disney Stitch Fun In The Sun

249.000đ

Mua 2 được giảm thêm 10%

Thời gian xử lý đơn hàng từ 1-2 ngày

Mua ngay

Bí kíp phối đồ chuẩn style với áo thun

Áo thun là item cực kỳ dễ phối đồ. Chỉ cần nắm vài công thức cơ bản là bạn đã có ngay phong cách chuẩn thời trang nam:

• Kinh điển: Áo thun trơn + Quần Jeans hoặc Quần Chinos. Chỉ cần một chiếc áo thun chất liệu Cotton mềm mại là bạn đã có thể tự tin xuống phố.

• Năng động: Áo thun Graphic + Quần Short hoặc Jogger + Giày Sneaker. Set đồ hoàn hảo cho những buổi đi chơi, dạo phố cuối tuần.

• Layering: Áo thun + Khoác ngoài (Áo sơ mi flannel, Denim Jacket, Bomber...). Tạo điểm nhấn và giữ ấm khi trời se lạnh.

• Thể thao: Kết hợp áo thun thể thao Coolmate với quần short/jogger cùng Bộ sưu tập để có set đồ tập luyện vừa thoải mái, tiện lợi, vừa phong cách.

Mix & Match áo thun với nhiều sự kết hợp đơn giản nhưng thời trang

Kết luận: Hành trình không ngừng nghỉ của chiếc áo thun

Vậy là chúng ta đã cùng nhau điểm lại lịch sử áo thun đầy biến động nhưng cũng vô cùng thú vị. Từ một món đồ lót đơn sơ, trải qua bao thăng trầm cùng lịch sử, nó đã trở thành đồng phục quân đội, rồi vụt sáng thành biểu tượng văn hóa và cuối cùng khẳng định vị thế là một item thời trang không thể thiếu trong tủ đồ của mọi người.

Điều làm nên sức sống mãnh liệt của áo thun chính là giá trị cốt lõi mà nó mang lại: sự thoải mái, linh hoạt, tiện lợi và khả năng giúp người mặc thể hiện cá tính riêng. Dù thời trang có xoay vần thế nào, chiếc áo thun vẫn luôn ở đó, sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong mọi hoạt động.

Các câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Áo thun có từ khi nào?

Áo thun có nguồn gốc từ đồ lót được sử dụng vào cuối thế kỷ 19 và được Hải quân Hoa Kỳ đưa vào sử dụng chính thức như một phần đồng phục từ năm 1913.

2. Chất liệu áo thun nào mặc mát nhất?

Cotton thường là lựa chọn hàng đầu cho mùa hè vì khả năng thấm hút mồ hôi và thoáng khí rất tốt, mang lại cảm giác thoải mái, mát mẻ. Các chất liệu như Modal hay Bamboo cũng rất mát và mềm mại.

3. Làm sao để áo thun không bị giãn cổ sau khi giặt?

Bạn nên giặt áo thun bằng nước lạnh hoặc nước ấm vừa phải, tránh dùng nước nóng. Khi phơi, nên vắt nhẹ nhàng và phơi ngang áo trên dây hoặc móc có bản rộng thay vì treo thẳng đứng bằng móc thông thường để giảm trọng lực kéo giãn phần cổ và vai áo.

4. Áo thun basic là gì?

Áo thun basic là những chiếc áo thun có thiết kế đơn giản, thường là trơn màu (đen, trắng, xám, navy...), không có hoặc có rất ít họa tiết, dễ dàng phối đồ và phù hợp với nhiều phong cách khác nhau.

5. Phân biệt T-shirt và Polo shirt?

T-shirt (áo thun/áo phông) thường có cổ tròn hoặc cổ tim và không có cúc (trừ kiểu Henley). Polo shirt (áo thun có cổ/áo polo) có cổ bẻ giống áo sơ mi và thường có 2-3 cúc ở phần cổ áo, mang lại vẻ ngoài lịch sự hơn T-shirt.