Tết Nguyên Đán là lễ hội truyền thống lớn nhất trong năm của người Việt. Đây còn là dịp để tất cả người thân họ hàng đoàn tụ, sum họp lại sau một năm bận rộn công việc. Vì thế Coolblog sẽ gợi ý cho bạn và gia đình những trò chơi dân gian ngày Tết cổ truyền, những hoạt động tập thể nhằm mang lại tiếng cười sảng khoái nhân dịp Tết đến xuân về nhé!
1. Giá trị văn hóa của những trò chơi dân gian trong ngày Tết cổ truyền
Giá trị văn hoá của những trò chơi dân gian ngày Tết được đánh giá rất lớn, chúng không chỉ là một phần không thể thiếu trong văn hoá dân tộc ta mà còn được truyền từ đời này sang đời khác. Trong đó phải kể đến những giá trị văn hoá tuyệt vời như đối với từng cá nhân và gia đình như:
- Gắn kết tình cảm gia đình và bạn bè nhờ những trò chơi dân gian được thực hiện trong gia đình, giữa các thành viên trong cộng đồng. Điều này giúp mang lại tình cảm, gắn kết giữa nhiều người với nhau
- Giáo dục phẩm chất và đạo đức con người: các trò chơi dân gian ngày Tết thường sẽ mang tính giáo dục cao cho trẻ em và người lớn rèn luyện tính kiên nhẫn, chính trực, trách nhiệm, kỷ luật, sáng tạo và sự tôn trọng.
- Kết nối truyền thống: Những trò chơi dân gian ngày Tết thường được truyền từ đời này sang đời khác, có liên quan đến lịch sử, văn hoá, truyền thống của một dân tộc, một khu vực cụ thể, giúp gắn kết thế hệ, giữ gìn những giá trị văn hoá truyền thống.
- Khám phá và tìm hiểu nền văn hoá mới: Trò chơi dân gian sẽ giúp cho người chơi được khám phá và tìm hiểu những nét đặc trưng của văn hoá dân tộc, giúp nâng cao kiến thức, sự hiểu biết về văn hoá dân tộc được tốt hơn.
- Giá trị và giảm stress khá tốt: Khi cuộc sống và công việc đầy sự căng thẳng và áp lực, các trò chơi dân gian sẽ là món quà tinh thần, giải trí bổ ích giúp bạn giảm stress hiệu quả, giúp con người có thêm năng lượng và sự sáng tạo để tiếp tục công việc hàng ngày.
2. Những trò chơi dân gian ngày Tết cổ truyền dành cho trẻ em
2.1. Ô ăn quan
Ô ăn quan là trò chơi dân gian giúp mọi người, đặc biệt là trẻ em luyện khả năng suy nghĩ logic, tính toán nhanh và đoàn kết tập thể. Vì vậy, nếu gia đình bạn có trẻ nhỏ, hãy tổ chức chơi trò chơi này cho các bé nhé.
Luật chơi vô cùng đơn giản: Mỗi người ngồi một bên của hình chữ nhật và được sở hữu 5 ô nhỏ trước mặt của mình, chỉ được quyền di chuyển những quân trong ô của mình, không được bốc quân ở ô cái để đi, mỗi lần đạt vào ô 1 quân. Ván chơi kết thúc khi 2 ông quan bị ăn hết (không còn ô cái). Ai ăn được nhiều quân là thắng. Ai ít quân hơn là thua. Hãy khéo léo tính toán thật kỹ từng bước đi các bạn nhé!
2.2. Cờ cá ngựa
Cờ cá ngựa là một trò chơi giải trí khá phổ biến mà chắc hẳn bạn đã một hoặc nhiều lần thấy và trải nghiệm ở những dịp lễ Tết, hội hè. Trò chơi này được ưa chuộng bởi lối chơi khá đơn giản, với mục tiêu là cố gắng đưa hết ngựa của mình về chuồng càng nhanh càng tốt.
Để thắng được trò chơi này, người chơi phải đưa đủ 4 quân cờ của mình về chuồng có màu tương ứng với quân cờ của mình, nghĩa là 4 quân cờ được xếp đúng theo ô 6,3,4,3 sẽ dành được chiến thắng. Hãy tính thật khéo léo để thắng trong trò chơi này nhé!
2.3. Nhảy lò cò - Trò chơi dân gian ngày Tết Nguyên Đán 2022
“Nhảy lò cò cho cái giò nó khỏe
Nhảy khe khẽ cho nó khỏe cái chân”
Trước những năm 2010, trò chơi này rất được phổ biến, được rất nhiều bạn nhỏ ưa thích. Nhưng do thời đại công nghệ hiện nay, những trò chơi dân gian này đang dần được chơi ít lại. Vì thế, bạn hãy bày trò này cho những đứa trẻ nhà bạn để chúng có được những khoảnh khắc vui vẻ bên bạn bè làng xóm nhé!
Để chuẩn bị cho trò chơi, chỉ cần dùng phấn vẽ lên khoảng sân một hình chữ nhật, sau đó chia hình chữ nhật thành 7-10 ô tùy sở thích của bạn. Ô dưới cùng là đánh số từ 1, 2... lần lượt vào những ô đó.
Người chơi đầu tiên sẽ ném một miếng gạch mỏng hoặc hòn đá phẳng vào những ô hình vuông, bắt đầu từ ô số 1. Vật được ném phải nằm gọn trong ô và không được chạm vào đường viền. Nếu trẻ ném trượt sẽ tới lượt người chơi tiếp theo. Nếu trẻ ném trúng, sẽ nhảy vào các ô còn lại, phải bỏ qua ô số mình vừa ném và nhảy vào các ô tiếp theo.
Lúc nhảy lượt về nhớ nhặt miếng gạch của mình. Khi nhảy đến sát ô vừa ném gạch trúng, trẻ phải cúi người xuống (vẫn đứng một chân) và nhặt miếng gạch lên. Nhảy qua ô đó đến ô tiếp theo và kết thúc vòng. Tiếp đến trẻ sẽ ném gạch vào ô số 2 và cứ đi như thế đến ô số 7 thì chiến thắng.
2.4. Rồng rắn lên mây
Rồng rắn lên mây là một trò chơi dân gian Tết Nguyên Đán gắn liền với tuổi thơ của nhiều người, đặc biệt là đối với những đứa bé sinh ra và lớn lên tại những vùng nông thôn có nhiều ruộng lúa. Trò chơi dân gian này đòi hỏi sự nhanh nhẹn, khéo léo, cũng như tinh thần đoàn kết, khả năng đối đáp của các bạn trẻ.
“ Rồng rắn lên mây
Có cây lúc lắc
Có nhà điểm binh
Hỏi thăm thầy thuốc
Có nhà hay không?”
Trò chơi rồng rắn lên mây càng đông bạn tham gia sẽ càng sôi động và vui hơn. Một bạn sẽ đóng vai thầy thuốc, các bạn còn lại xếp thành một hàng dọc đứng nối với nhau và đối diện người thầy thuốc.
Để bắt đầu trò chơi, đoàn “rồng rắn” sẽ đi vòng quanh và đọc bài đồng dao. Khi đọc xong, đoàn người sẽ đến đứng đối diện với thầy thuốc, hỏi mua thuốc và để thầy thuốc chọn khúc đuôi hoặc khúc giữa. Khi thầy thuốc chọn xong sẽ bắt đầu đuổi bắt khúc mà thầy thuốc chọn.
Người đứng đầu hàng có nhiệm vụ dang tay che chắn và ngăn cản không cho thầy thuốc bắt được khúc được chọn. Nếu người được chọn bị bắt thì trò chơi sẽ kết thúc và đó sẽ phải làm thầy thuốc thay thế.
2.5. Kéo co
Kéo co là trò chơi đối kháng giữa hai đội, trong đó một đội sẽ cố gắng kéo và giành lấy cờ, hoặc điểm số từ phía đối phương. Kéo co thực chất được bắt nguồn từ Châu Âu, sau đó chúng được phổ biến trên toàn thế giới và trở thành trò chơi dân gian ngày tết cổ truyền. Thông thường trò chơi này sẽ được chia làm hai đội với số lượng người chơi bằng nhau, mang lại đội hình cân đối.
Kéo co
Trò chơi kéo co cần người chơi phải có được sức mạnh, sự kết hợp và phối hợp nhịp nhàng giữa các thành viên trong đội. Đây cũng là một trò chơi rèn luyện tinh thần đoàn kết và sự cạnh tranh lành mạnh rất tốt.
2.6. Cá sấu lên bờ
Cá sấu lên bờ là một trò chơi dân gian ngày Tết, chúng được chơi bởi một nhóm người và trong đó có một người phải làm “cá sấu". Ban đầu, các người chơi sẽ xếp thành hai hàng đối diện nhau tạo thành một con đường giữa hai bờ, sau đó khi “cá sấu" cố gắng chạy về phía đầu bờ thì người chơi sẽ cố gắng bắt tay nhau, tạo thành một “cái vây" để chặn đường “cá sấu".
Cá sấu lên bờ
Cuối cùng, nếu “cá sấu" vượt qua hàng rào và chạm tay vào bờ thì “cá sấu" sẽ giành chiến thắng, ngược lại người cuối cùng nắm giữ khăn sẽ bị chọn làm “cá sấu" tiếp theo. Tuy nhiên theo năm tháng, trò chơi này bị biến tấu theo nhiều cách khác nhau trở nên đơn giản và phù hợp với từng vùng miền hơn.
Trò chơi cá sấu lên bờ tuy quen thuộc nhưng lại là một trò chơi tập thể, chúng giúp bạn rèn luyện tinh thần đoàn kết và phối hợp giữa người chơi để giành được thắng lợi.
2.7. Mèo đuổi chuột
Mèo đuổi chuột là trò chơi dân gian ngày tết cổ truyền được phát triển đầu tiên tại Châu Âu và Mỹ, chúng thường được chơi bởi một nhóm người, trong đó sẽ có một người bị chọn ra là “mèo” và những người còn lại là “chuột”. Trò chơi sẽ để “chuột” đứng vòng tròn và “mèo" sẽ đứng bên ngoài. Khi bắt đầu, “mèo” sẽ chạy xung quanh vòng tròn và “mèo" sẽ cpps gắng đuổi bắt được những người chơi. Nếu bắt được thì hai người sẽ đổi chỗ thay cho nhau và tiếp tục.
Mèo đuổi chuột
Đây là trò chơi chỉ đơn thuần là đuổi bắt dành cho những trẻ em , nhưng chúng lại mang đến những quy tắc, thỏa thuận, cùng với đó là tăng cường sức khoẻ, sự nhanh nhẹn và tinh thần đoàn kết, sự cạnh tranh lành mạnh khi chơi.
3. Những trò chơi dân gian ngày Tết cổ truyền dành cho người lớn
3.1. Chơi đánh đu
Trong những ngày Tết diễn ra, trò chơi đánh đu được người dân vô cùng thích thú. Đây là trò chơi mang tính chất giải trí cao. Thời điểm này cũng là lúc các đôi trai gái thỏa sức thể hiện tài năng của mình, có khi họ còn được se duyên với nhau từ việc chơi cùng một cặp.
Ban tổ chức chọn những cây tre khỏe, to để đáp ứng cho trò chơi diễn ra. Cây đu được cấu tạo gồm 4 cây tre lớn tạo thành 2 trụ đu, bàn đu và thượng đu. Thượng đu làm bằng thanh tre ngang nối 2 phần trụ đu với nhau. Khi bắt đầu có thể đu một cặp hoặc một người đu. Tuy nhiên đẹp nhất hấp dẫn và thích thú nhất vẫn là chơi đu đôi nam nữ, bởi giữa đất trời mùa Xuân vạn vật, hoa cỏ đang khoe sắc đua hương, những đôi trai gái đang độ tuổi xuân thì đều phơi phới đam mê muốn kết duyên, tìm bạn.
3.2. Đi cà kheo
Một trò chơi dân gian Tết Nguyên Đán mang đậm truyền thống dân tộc đó là trò đi cà kheo. Tuy khó chơi và đòi hỏi người chơi phải có sức khỏe tốt cùng sự khéo léo nhịp nhàng toàn bộ cơ thể, nhưng trò chơi này luôn thu hút đông đảo người chơi.
Cà Kheo được làm bằng loại hóp đặc hoặc tre nhỏ, chắc và cứng. Tùy theo từng thể trạng, hình dáng của mỗi người mà làm một đôi cà kheo thích hợp, mỗi chiếc cà kheo kéo dài từ 2m- 3m có đóng một thanh ngang để làm chỗ đặt chân, đóng then cao hay thấp tùy thuộc vào khả năng và ý thích của người chơi.
Nhiệm vụ của người chơi là điều khiển và di chuyển cà kheo thật nhanh nhạy, khéo léo mới về được đích. Tuy nhiên trò chơi này cũng cực kỳ nguy hiểm đấy nhé, những bạn không giữ được thăng bằng rất dễ bị ngã đấy nhé.
3.3. Đấu vật
Trò chơi dân gian ngày Tết không thể thiếu màn đấu vật cực đỉnh. Đấu vật là một trò chơi thượng võ, cũng là một môn thể thao rất nổi tiếng vào các dịp Tết, lễ hội.
Trò chơi này khuyến khích những trai tráng trong làng, vùng đến tham gia để thể hiện sức khỏe của mình. Tuy nhiên để giành được thắng lợi, ngoài sức mạnh ra, bạn cần phải kết hợp cả sự mưu trí và sự nhanh nhẹn.
Môn đấu vật còn đem lại niềm tự hào cho nhiều vùng miền ở Việt Nam. Thể lệ chơi của môn đấu vật là người thắng cuộc phải thể hiện bản lĩnh, sức mạnh của mình bằng cách nhấc bổng hoặc khiến đối phương ngã ngửa ra đất. Do đó để khích lệ tinh thần người chơi, các trận đấu luôn tạo ra không khí hào hứng, sôi nổi trong tiếng hò reo cổ vũ hòa cùng tiếng trống thúc giòn giã.
3.4. Bịt mắt bắt vịt - Trò chơi dân gian ngày Tết
Vốn là trò chơi thân thuộc từ lâu đời của người dân miền quê để dân làng cùng chơi lấy may, lấy phước, vì vậy không khó khăn gì để người chơi có thể hiểu rõ quy luật chơi trò này. Người chơi và người xem tập trung tại một bãi đất rộng quây thành một vòng tròn.
Những con vịt to, khỏe, chạy nhanh sẽ được chọn. Các người chơi bị bịt chặt mắt và đưa vào vòng tròn. Ban tổ chức thả vào vòng tròn một con vịt. Con vịt sợ hãi kêu và bay, chạy loạn xạ. Người bắt vịt cứ theo tiếng vịt kêu mà chạy theo bắt. Khi con vịt bị bắt thì cuộc chơi kết thúc.
3.5. Đập niêu đất
Đập niêu đất không con là trò chơi xa lạ đối với người Việt chúng ta. Đây là trò chơi dân gian khá phổ biến vào dịp hội làng lớn, đặc biệt là Tết nguyên đán cổ truyền.
Trò chơi đập niêu thường được tổ chức ở các sân lớn. Ban tổ chức sẽ thiết kế hai cây sào cố định dài tầm 5m, sau đó lấy dây thừng nối 2 cột lại với nhau tạo thành giá treo niêu lủng lẳng. Điểm xuất phát cách giá treo niêu khoảng 3 - 5 mét.
Trước khi tham gia trò chơi, người chơi được trọng tài trao cho người chơi một gậy dài khoảng 50cm để đập vỡ những chiếc niêu đang treo trên sào. Người chơi sẽ bị bịt mắt và đứng ở vạch kẻ đã định sẵn và lấy gậy đập vào niêu. Người nào đập trúng niêu sẽ có một phần thưởng vì bên trong niêu chứa một mảnh giấy nhỏ ghi giá trị món quà. Chúc người chơi may mắn nhé!
3.6. Cờ người
Cờ người là một trò chơi dân gian phổ biến ở nhiều quốc gia trên toàn thế giới, đặc biệt là những đất nước thuộc Châu Á. Trò chơi này sẽ cần một bàn cờ với 64 ô và được chia làm màu đen và trắng. Khi bạn đã kiếm được sân chơi thì bạn cần sử dụng những quân cờ là người để thực hiện di chuyển các chiến lược đánh cờ của mình với đối thủ.
Cờ người
Trò cờ người có thể khá dễ với bạn, nhưng chúng lại mang một ý nghĩa khá tuyệt vời như:
- Bạn cần phải có chiến thuộc khi bắt đầu chơi cờ người
- Trò chơi không cần bạn có chiến thuật tốt mà cần một kỹ năng và sáng tạo để đánh bại đối thủ.
- Đồng thời trò chơi cũng giúp phát triển trí tuệ, sự tập trung và khả năng tăng cường kiên nhẫn.
3.7. Đi cầu kiều
Đây là một trong những trò chơi dân gian ngày Tết khá phổ biến, chúng thường khá quen thuộc với dân miền trung, miền sông nước. Trò chơi này được chơi bởi 2 người lớn trở lên, để thực hiện trò chơi bạn cần vẽ một bàn cờ ra sàn hoặc bề mặt thẳng, sau đó chúng được sử dụng một cây gỗ, hai đầu cắm hai hạt chướng ngại vật đan sen sỏi đen, mang tới một trò chơi có tính thông minh, nhanh nhẹn và rèn luyện kỹ năng khéo léo. Đặc biệt trò chơi này được chơi trong các dịp đặc biệt hoặc lễ hội.
3.8. Chọi gà
Một trong những các trò chơi dân gian ngày Tết được yêu thích nhất hiện nay ở nhiều quốc gia Đông Nam Á chính là chọi gà, đây là một trò chơi được thực hiện thường niên, đặc biệt diễn ra vào dịp đầu năm, lễ hội hoặc ngày lễ đặc biệt.
Chọi gà
Với trò chơi này thì bạn chỉ cần một con gà chọi và mang chúng đi đấu với con gà chọi của đối thủ khác. Trò chơi này thường được người xem cá cược, nếu thắng cuộc thì người cược sẽ được tiền và ngược lại. Đây là một trò chơi được thực hiện bởi nhiều nền văn hoá, một phần lễ hội ở nhiều quốc gia, mang đến sự phấn khích cho người xem.
Lời kết
Những trò chơi dân gian ngày Tết trên khá hấp dẫn đúng không nào, hãy bày trò cùng với người thân, gia đình, bạn bè để Xuân thêm vui và trọn vẹn nhé. Đừng quên theo dõi Coolmate để cập nhật những sản phẩm mới và bài viết hay nhé!
.webp)
