Bạn có bao giờ cảm thấy như đã từng trải qua một sự kiện nào đó trước đây, mặc dù biết chắc rằng đó là lần đầu tiên bạn gặp phải nó? Cảm giác đó chính là hiện tượng Deja vu, một từ tiếng Pháp có nghĩa là “đã từng thấy”. Hiện tượng này đã được nghiên cứu nhưng vẫn còn nhiều bí ẩn thú vị. Hãy cùng Coolmate tìm hiểu về Deja vu là gì nhé!
Deja vu là gì? Những điều thú vị về hiện tượng Deja vu
1. Hiện tượng Deja vu là gì?
1.1. Định nghĩa Deja vu
Deja vu (hay Déjà vu), là thuật ngữ tiếng Pháp có nghĩa là “đã được nhìn thấy” hoặc ký ức ảo giác, tên khoa học là promnesia (chứng rối loạn trí nhớ). Deja vu là cảm giác quen thuộc bất ngờ với một sự kiện hoặc tình huống đang diễn ra, dù thực tế chưa từng xảy ra trước đây, cả trong ký ức hay giấc mơ.
Cảm giác này tạo nên sự chắc chắn về sự việc, đôi khi gây mất cảnh giác. Đây là ảo giác bộ nhớ, giống như hai dòng suy nghĩ khác biệt va chạm, tạo cảm giác quen thuộc với điều mới lạ. Hiện tượng này có thể xảy ra với bất kỳ ai, bất cứ lúc nào, kéo dài vài giây đến vài phút.
Hiện tượng Deja vu là gì?
1.2. Deja vu có hại hay có lợi cho sức khỏe?
Nghiên cứu cho thấy Deja vu thường là hiện tượng bình thường, không gây hại nếu xảy ra ít và không kéo dài. Khoảng 60-70% người khỏe mạnh từng trải qua ít nhất một lần. Điều này cho thấy bộ nhớ không cố định mà liên tục kiểm tra, so sánh kinh nghiệm.
Tuy nhiên, Deja vu thường xuyên hoặc kèm các triệu chứng khác (đau đầu kéo dài, mất ý thức tạm thời, yếu ớt, co giật, động kinh) có thể là dấu hiệu vấn đề thần kinh, não bộ.
Hiện tượng Deja vu có lợi hay có hại cho sức khỏe?
1.3. Ví dụ về Deja vu
Deja vu đa dạng tùy cảm giác nhận thức của não bộ. Dưới đây là hai ví dụ:
+ Ví dụ 1 (Deja vu về không gian): Bạn đến rạp chiếu phim lần đầu nhưng cảm thấy rất quen thuộc, giống thiết kế trong một game từng chơi. Bạn nhớ tên game nhưng không nhớ đã thấy thiết kế này bao giờ.
+ Ví dụ 2 (Deja vu về hành động): Giáo viên giảng bài chủ đề mới, bạn cảm thấy như đã từng nghe, dự đoán được nội dung tiếp theo. Bạn nhớ bài học nhưng không nhớ đã học khi nào và ở đâu.
Còn nhiều dạng Deja vu thú vị khác.
Một số ví dụ về hiện tượng Deja vu
2. Nguyên nhân gây nên hiện tượng Deja vu
2.1. Giả thuyết về sự phân chia của tri giác
Giả thuyết này cho rằng Deja vu xảy ra khi bạn nhìn thấy điều gì đó tương tự hai lần. Lần đầu, bạn có thể chỉ liếc qua vô ý. Não bộ vẫn tạo ký ức, dù thông tin hạn chế. Lần thứ hai, bạn cảm thấy quen thuộc vì não bộ nhớ lại tri giác trước đó, dù bạn không chú ý đến trải nghiệm lần đầu.
Giả thuyết về sự phân chia của tri giác
2.2. Giả thuyết về sự cố ngắn ngủi của mạch não
Giả thuyết này cho rằng Deja vu là do lỗi vận hành não bộ. Sự cố điện từ ngắn ngủi khiến não nhận diện sai, giống như trong cơn động kinh. Thông tin mới được chuyển trực tiếp từ bộ nhớ ngắn hạn sang bộ nhớ dài hạn, bỏ qua cơ chế thông thường. Điều này gây rối loạn truyền thông tin giữa các vùng não liên quan đến bộ nhớ, khiến não cảm thấy thông tin mới đã tồn tại từ trước.
Giả thuyết về sự cố ngắn ngủi của mạch não
2.3. Giả thuyết về sự nhận diện sai lầm
Deja vu xảy ra khi bạn nhận diện sai điều mới lạ thành quen thuộc. Yếu tố bên ngoài (hình ảnh, âm thanh, mùi hương…) tương đồng với ký ức quá khứ khiến não so sánh kinh nghiệm hiện tại và ký ức cũ nhưng không nhớ rõ ký ức đó.
Giả thuyết về sự nhận diện sai lầm
3. Các loại hiện tượng Deja vu phổ biến
Có nhiều loại Deja vu, tùy cách phân loại, nguồn gốc và cách thức diễn ra. Bài viết giới thiệu 4 loại phổ biến dựa trên cảm giác người trải nghiệm.
3.1. Deja vu vécu
Deja vu vécu (hay Deja vécu) là cảm giác như đã từng sống qua sự kiện nào đó, kèm chi tiết nhỏ (cảm xúc, suy nghĩ, mùi vị, âm thanh…) dù thực tế chưa từng trải qua.
Hiện tượng Deja vécu
3.2. Deja vu senti
Deja vu senti (hay Deja senti) là cảm giác như đã từng cảm nhận điều gì đó, dù không nhớ rõ khi nào, ở đâu, vì thực tế chưa từng trải qua.
Hiện tượng Deja senti
3.3. Deja vu visite
Deja vu visite (hay Deja visite) là cảm giác như đã từng đến nơi nào đó dù chưa từng đặt chân đến. Bạn có thể biết thông tin về nơi đó mà không cần hướng dẫn.
Hiện tượng Deja visite
3.4. Deja vu fait
Deja vu fait (hay Deja fait) là cảm giác như đã từng làm việc gì đó dù thực tế chưa từng làm.
Hiện tượng Deja fait
4. Nhóm đối tượng dễ gặp hiện tượng Deja vu
Deja vu có thể xảy ra với bất kỳ ai, thường gặp ở tuổi 15-25. Tuy nhiên, một số nhóm đối tượng dễ gặp hơn:
- Những người có áp lực trong cuộc sống: Xử lý thông tin dưới áp lực lớn, dễ sai sót.
- Những người đi du lịch nhiều: Não bộ tiếp thu quá nhiều thông tin mới.
- Những người thường hay nhớ về giấc mơ: Não bộ lưu lại phần nào giấc mơ, gây nhầm lẫn khi gặp điều tương tự.
5. Cách ứng phó khi gặp hiện tượng Deja vu
5.1. Giữ trạng thái bình tĩnh
Giữ bình tĩnh giúp bạn tỉnh táo, thoát khỏi cảm giác mơ hồ. Hít thở sâu, làm dịu lo lắng. Tập trung vào suy nghĩ, cảm nhận hiện tại. Chia sẻ trải nghiệm với người khác.
Giữ trạng thái bình tĩnh
5.2. Chăm sóc tốt cho cơ thể
Căng thẳng, mệt mỏi, thiếu ngủ, chất kích thích ảnh hưởng tần suất Deja vu. Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc, tránh chất kích thích. Giảm căng thẳng, dành thời gian thư giãn. Lưu ý thuốc đang dùng (nếu có).
Chăm sóc tốt cho cơ thể
5.3. Tận dụng Deja vu
Xem Deja vu là điều tích cực, thú vị. Nó có thể là dấu hiệu não bộ hoạt động tốt. Tận dụng để kích thích sự sáng tạo, trí tưởng tượng. Ghi lại và tận hưởng trải nghiệm. Nếu Deja vu quá thường xuyên, hãy đến trung tâm y tế.
Tận dụng Deja vu
Bài viết đã giới thiệu về Deja vu. Hy vọng bạn đã nắm được những thông tin bổ ích. Hãy theo dõi CoolBlog để cập nhật thường xuyên những chia sẻ về thời trang nhé.
Coolmate - Nơi mua sắm đáng tin cậy dành cho nam giới
.jpg)
